Historia rozgrywek piłkarskich w Polsce sięga roku 1919, gdy powstał Polski Związek Piłki Nożnej, a rozgrywki o Mistrzostwo Polski odbywały się systemem pucharowym. Dopiero w roku 1926 przybrały formę rozgrywek ligowych na wzór zachodni, jednak z powodu wielu nieporozumień pomiędzy klubami kilka razy dochodziło do ich przerwania. Lata trzydzieste przyniosły stabilizację rozgrywek, które trwały do roku 1938 przechodząc w międzyczasie kilka reform ale wybuch wojny nie pozwolił na ich kontynuacje. Pod nazwą „Liga PZPN” pierwsza liga piłkarska została reaktywowana w roku 1946, aby kilka miesięcy później zostać rozwiązaną przez ówczesne władze PRL. Jej powrót nastąpił 14 lutego 1948, gdy PZPN ostatecznie zatwierdził 14 klubów, które 14 marca 1948 rozegrały pierwszą kolejkę spotkań. Od tego czasu rozgrywki trwają nieprzerwanie po dzień dzisiejszy, przechodząc w międzyczasie wiele reform.
Pierwszej próby skomercjalizowania rozgrywek piłkarskich w Polsce PZPN podjął się w roku 2002, jednak pierwsze zaawansowane rozmowy prowadzone z jednym z dużych polskich banków (jego nazwa pozostała tajemnicą), który miałby zostać sponsorem ligi zakończyły się niepowodzeniem. Dwa lata później Polski Związek Piłki Nożnej ogłosił przetarg w sprawie wykupienia praw do nazwy polskiej ekstraklasy, który wygrała Polska Telefonia Komórkowa „Centertel” (operator ówczesnej sieci „Idea”) zostając tym samym tytularnym sponsorem polskiej ekstraklasy od sezonu 2005/2006. Umowa sponsoringowa została zawarta na okres 3,5 sezonu (do czerwca 2008 roku) i opiewała na kwotę 31,6 mln złotych, a pierwsza liga piłkarska nazwana została „Idea Ekstraklasa”, która jednak ze względu na zmianę nazwy sieci telefonii komórkowej 16 września 2005 r. zmieniła także nazwę na „Orange Ekstraklasa”, którą nosi do dziś.
Obecnie organizatorem i zarządzającym rozgrywkami pierwszej ligi jest polska spółka akcyjna Ekstraklasa S.A. powołana do życia w czerwcu 2005 roku. Od roku 2005 do gry w najwyższej klasie rozgrywkowej zostają dopuszczone jedynie kluby posiadające status profesjonalnego klubu działającego w formie sportowej spółki akcyjnej, które po spełnieniu wielu wymagających rygorów dostają licencję na grę na okres jednego roku.
Ekstraklasa S.A. skupia wszystkie kluby występujące w danym sezonie w najwyższej klasie rozgrywkowej, a jej główne zadanie to prowadzenie krajowych rozgrywek pierwszoligowych i zarządzanie nimi. Oprócz rozgrywek pierwszoligowych, od sezonu 2005/2006 Ekstraklasa S.A. organizuje również rozgrywki o Puchar i Superpuchar Ekstraklasy. Powstanie spółki poprzedziła obecność w polskiej piłce nożnej dwóch działających po sobie stowarzyszeń: Piłkarskiej Autonomicznej Ligi Polskiej (PALP) powstałej w 1999 roku oraz Piłkarskiej Ligi Polskiej (PLP), które przez cały okres swojego istnienia miały doprowadzić do powstania zawodowej ligi piłkarskiej w Polsce i pomóc w powstaniu spółki, która będzie nią zarządzać. Mimo ich istnienia zarządzanie rozgrywkami 1 ligi ciągle pozostawało w kwestii Polskiego Związku Piłki Nożnej. Z chwilą powstania Ekstraklasy S.A. działalność PLP została zawieszona, a 12 sierpnia 2005 roku Ekstraklasa S.A. podpisała umowę z PZPN na mocy, której mogła zarządzać rozgrywkami.
Od czasu powstania spółki Ekstraklasa S.A. polska piłka nożna, a zwłaszcza rozgrywki pierwszoligowe coraz bardziej zbliżają się do modelu zachodniego, w którym piłka nożna traktowana jest jak produkt marketingowy. W gestii Ekstraklasy S.A. leży podjęcie działań marketingowych na rzecz polskiej piłki nożnej, które stworzą atrakcyjną ligę, rozgrywki pucharowe i inne formy współzawodnictwa, które zainteresują kibiców, a co za tym idzie również sponsorów gotowych zainwestować w polski sport. Aby podnieść poziom rozgrywek i zwiększyć frekwencję, zainteresowanie stacji telewizyjnych i sponsorów, co roku zwiększane są wymagania, wobec klubów piłkarskich, które grają bądź chcą grać w 1 lidze. Wymaganiami takimi są np. podgrzewana murawa, która ma pozwolić na rozgrywki bez względu na aurę, zadaszenie czy też oświetlenie, które o wiele bardziej podnosi atrakcyjność meczu piłki nożnej nie tylko dla kibica na stadionie ale także przed telewizorem. Dzięki temu, że z roku na rok poziom rozgrywek się podnosi (w bieżącym stuleciu frekwencja na stadionach corocznie wzrasta, co jest zasługą także zwiększenia bezpieczeństwa na imprezach sportowych), na atrakcyjności przybierają również prawa do transmisji telewizyjnych. Drużyny chcą zarabiać więcej i mieć prawa m.in. do pokazywania fragmentów meczów na swoich stronach internetowych. Dotychczas kluby otrzymywały od Canalu+ do podziału kwotę około 50 milionów złotych na rok na całą ligę. Od sezonu 2008/2009 kwota ta uległa podwojeniu. Badania marketingowe wskazują na to, że wartość produktu, jakim jest ekstraklasa, systematycznie rośnie. Według planów, drużyny, których mecze cieszą się największym zainteresowaniem, miałyby dostawać najwięcej z tej puli. Żeby pogodzić wszystkich, plan podziału pieniędzy z tytułu praw transmisyjnych miałby być wzorowany na lidze angielskiej (50 + 25 + 25). Oznacza to, że 50 procent wpływów dzielone będzie na wszystkie kluby, 25 procent w zależności od miejsca w tabeli i 25 procent za tzw. medialność. Ten ostatni wskaźnik obliczany jest na podstawie liczby transmisji meczów danej drużyny.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz