Blok reklamowy: Reklama podprogowa czyli zabawy psychiką

czwartek, 10 marca 2011

Reklama podprogowa czyli zabawy psychiką

Iluzja i manipulacja. Fascynuje nas choć wiemy jak może być niebezpieczna. Boimy się jej, ponieważ nie wiemy jak się przed nią bronić. Reklamy podprogowe ujawniają wiele faktów o naszej psychice, o których wolelibyśmy zapomnieć.

Każdy z nas słyszał niejednokrotnie o reklamie podprogowej. Manipulacja cudzym umysłem to niebywała rzecz. Czyż nigdy nie przyszło nam do głowy by narzucić komuś swoje poglądy czy pomysły? Nic dziwnego więc, że reklama, która zazwyczaj ma na celu skłonienie do nabycia określonych towarów czy usług, sięgnęła po tego typu zabawy psychiką, przy pominięciu świadomości. Dokonuje się tego, właśnie poprzez pobudzanie bodźców wzrokowych i słuchowych, trwają one na tyle krótko, że nie zostają świadomie zarejestrowane. W reklamie podprogowej najczęściej polega to na wplataniu w fabułę filmu, klatek z obrazami reklamowymi. Zadajmy sobie jednak zasadnicze pytanie- Czy to tak naprawdę działa?

W 1957 roku został przeprowadzony eksperyment, który miał być koronnym dowodem na temat skuteczności tej formy manipulacji. Amerykański badacz James Vicary, wyświetlał słowa „Głodny? Zjedz popcorn” oraz „Pij coca-colę” co pięć sekund przez cały film Piknik z Kim Novak. Vicary twierdził, że te podprogowe komunikaty podniosły sprzedaż popcornu aż o 57%.¹ Jak się później okazało wyniki badań były sfałszowane, ale mit się zrodził, a spirala strachu została nakręcona. Wkrótce jednak stało się jasne, że myśl o byciu podprogowo manipulowanym bardzo zaniepokoiła społeczeństwo. Na początku lat 80' niejednokrotnie zarzucane było, niektórym zespołom rockowym, stosowanie przekazu podprogowego w swoich piosenkach. Miały one rzekomo nakłaniać słuchaczy do kultu szatana. Kilka stacji radiowych zaczęło oferować podprogowe „reklamy szeptane”, w których ukrywano komunikaty w rodzaju „Kupuj ropę z Oklahoma Oil” albo „Pij 7-Up” pod graną na antenie muzyką.² To powszechne oburzenie społeczeństwa szybko sprawiło, że branża reklamowa wykonała zwrot i zaczęła potępiać manipulację podprogową,gdyż brak reakcji niósł za sobą widmo katastrofy.

Ostatnie eksperymenty wykazały, że bodźce podprogowe mogą wpływać na nasze procesy poznawcze, choć wpływ ten utrzymuje się niezwykle krótko bo przez ułamki sekundy.W 1998 roku, naukowcy Bar i Biederman stwierdzili, że obraz wyświetlany przez 47 milisekund jest wykrywany jedynie przez jedną na siedem badanych osób. Warto jednak pamiętać, że wraz z postępem techniki, ewoluują nie tylko metody badawcze, ale i sposoby przekazu podprogowego. Dlatego, tego rozdziału nie można uznać za zamknięty. Polacy, względnie moga czuć się bezpieczni. Polska ratyfikowała konwencję o Telewizji Transgranicznej, w związku z tym, perswazja poza świadomością widza jest zakazana. Pytanie tylko czy wszyscy tak bezwzględnie przestrzegają prawa?